dinsdag 30 juni 2009

De tweede wet van de thermodynamica

We streven voortdurend naar meer structuur, meer orde en dus minder wanorde. Maar dit streven naar meer orde introduceert dat niet meer wanorde?

Voor velen lijkt dit misschien een moeilijk te beantwoorden vraag maar het antwoord is oh zo gemakkelijk. Alvorens het antwoord te geven, wil ik toch nog even doordenken.

Wat is orde? Wat is structuur? Deze vragen zijn moeilijker te beantwoorden dan de eerste en toch lijkt voor de meeste stervelingen het omgekeerde waar te zijn.

Als we een ei vergelijken met een volwassen kip, welk van de twee systemen heeft dan de grootste mate van orde?

Ik zal u niet langer in spanning laten. De tweede wet van de thermodynamica, die dus een universele wet is, toepasbaar op alle vlakken, zegt dat elke evolutie de entropie van een gesloten systeem doet toenemen. Entropie is een maat, een waardemeter voor de wanorde. Anders gezegd: elke evolutie, elke verandering, elke streven om de chaos te verminderen en de structuur, de orde te verhogen, leidt tot meer chaos, meer wanorde, ...

Stemt dit niet tot nadenken? Evolueert de wereld dan naar de totale chaos, een totaal gebrek aan structuur, een totaal ontbreken van orde? Volledige anarchie?

Als we een ei vergelijken met een volwassen kip, welk van de twee systemen heeft dan de grootste mate van wanorde?

Is het antwoord al duidelijk?

Moeten we de opleidingspolitiek voortdurend meer structureren? Om wat te bereiken: meer chaos? Of moeten we anderzijds meer opleidingsvormen combineren, om meer wanorde te verwezenlijken? En bereiken we alzo meer structuur? Meer chaotische structuur? Of meer gestructureerde wanorde?

Het antwoord is eenvoudig: volgens de evolutieleer van Darwin ontstaan - onder welbepaalde voorwaarden en omstandigheden - vanzelf structuren - die dan levende wezens genoemd worden - , die verder evolueren naar ingewikkelder, beter aangepaste levensvormen. Is dit dan een spontane toename van de orde en dus een afname van de wanorde, meer bepaald van de entropie? Op het eerste gezicht wel, maar de waarheid ligt dieper ...

Laat uw opleidingsbeleid zegevieren door het proactieve huwelijk van een stichtende, ondersteunende stuctuur en een veelheid aan leertrajecten, leerpaden, leervormen, ...

2 opmerkingen:

  1. Uw betoog doet me denken aan die ene zin uit "Also sprach Zartustra" die niet enkel onvergetelijk maar nog veel meer is: "Man muss noch Chaos in sich haben, um einen tanzenden Stern gebären zu können" ....Vooral het woordje "noch" is misschien intrigerend, zeker ook in het licht van de Evolutieleer zoals u die beschrijft en ook in het licht van de steeds verder om zich heen grijpende dehumanisering van de hedendaagse communicatievormen welke de basis ook vinden in het huidige en het toekomende opleidingsbeleid.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. "Dehumanisering van de communicatievormen" vind ik een wondermooie omschrijving van de hedendaagse humane manier van omgang. U vat de koe bij de horens maar u bent dan wellicht ook een uitzonderlijk licht in de duisternis van de huidige de-communicatiemaatschappij - ik ben zo vrij geweest niet het woordje "samenleving" te gebruiken, want de huidige wereld lijkt wel wars te staan tegenover het begrip" samen leven" - en dat siert u ten volle. Moge u nooit een dwaallicht worden zoals meerderen onder uw voorgangers.

    BeantwoordenVerwijderen